در روزی که تقاضاهای زیاد و متفاوتی در بازار حضور داشت، شاخص بازار ارز نوسان سنگینی را ثبت نکرد و با ۲۱ تومان رشد به بهای ۴۰۷۰ تومان رسید. تجربه دومین روز هفته نشانگر آن بود که تعدیل تدریجی قیمت تا حد زیادی به کاهش ارتفاع نوسان در روزهای پرتقاضا کمک می‌کند؛ چراکه ریسک حضور معامله‌گران غیررسمی برای کسب سود را بالاتر می‌برد. به گفته کارشناسان، اگر شاخص ارزی در کانال پایین‌تر بود، تقاضای واقعی می‌توانست شدت نوسان را بسیار بالاتر ببرد.
روز گذشته، نوسان بازار ارز تحت‌تاثیر محوریت سمت تقاضا بود. در دومین روز هفته، شاخص بازار ارز ۲۱ تومان افزایش را به ثبت رساند و روی نرخ ۴ هزار و ۷۰ تومان ایستاد. به گزارش دنیای اقتصاد، این بیشترین قیمت از اواسط مهرماه بود و موجب شد که شاخص ارزی به بالاترین سطح در سال ۹۶ برسد. به گفته فعالان، تنوع و افزایش تقاضا در بازار مهمترین عاملی بود که موجب شد قیمت دلار دو رکورد جدید را به ثبت برساند.
به‌نظر می‌رسد که عرضه ارز نیز در این روز تغییر خاصی نسبت به روزهای قبل نداشت و علت افزایش را باید در سمت تقاضا جست‌وجو کرد. به گفته بازیگران باتجربه بازار، با توجه به شدت تقاضا، اگر قیمت دلار در کانال‌های پایین‌تر حضور داشت، احتمال داشت که قیمت دلار با نوسانات بیشتری مواجه شود، حال آنکه با سیاست مناسب بازارساز در تعدیل قیمت‌ها در مهرماه و پذیرش کانال ۴هزارتومانی، زمینه تغییرات شدید قیمت کاهش یافته است. به‌عبارت دیگر می‌توان گفت یکی دیگر از عواملی که مانع از افزایش نوسان شده است، سطح قیمتی دلار بوده است؛ چراکه ریسک خرید را برای معامله‌گران بالا برده است. معامله‌گران برای خرید ارز در سطح ۴ هزار تومانی احتیاطی بیشتری از خود نشان می‌دهند، حال آنکه اگر قیمت در کانال پایین‌تر بود، بی پرواتر اقدام به خرید می‌کردند و با افزایش شدید نوسانات به تبع آن میزان خریداران نیز بالاتر می‌رفت. در کنار تعدیل مناسب قیمت در مهرماه، یکی دیگر از اقدامات مناسب بازارساز در ابتدای هفته شکست صف خرید یورو با عرضه مناسب بود و این ارز در روز یکشنبه تنها ۲۰ تومان رشد کرد. تحت‌تاثیر رشد بهای دلار، سکه تمام بهای آزادی نیز در مسیر صعودی قرار گرفت و با ۷ هزار تومان افزایش به بهای یک میلیون و ۳۲۰ هزار تومان رسید. این سومین افزایش پیاپی فلز گرانبهای داخلی بود.
رشد تقاضا در بازار
براساس گفته‌های فعالان، روز یکشنبه تقاضاهای متفاوتی در بازار حضور داشت که قیمت دلار را تحریک می‌کرد. فعالان به‌طور مشخص به ۴نوع تقاضا بیشتر اشاره کردند: تقاضای واقعی، تقاضای بیرونی، تقاضای احتیاطی و تقاضای آتی‌بازان.
۱- تقاضای واقعی: به گفته فعالان، با نزدیک شدن به اربعین تقاضای زوار عتبات‌عالیات افزایش پیدا می‌کند و همین موضوع موجب شده است، تقاضا برای اسکناس نقدی دلار در بازار بالاتر برود. به گفته یکی از معامله‌گران روز یکشنبه تقاضا برای خرید دلار در کف بازار به بیشترین میزان در هفته‌های گذشته رسیده بود. همچنین در مقاطعی از این روزکمتر کسی حاضر به فروش دلار بود.
۲- تقاضای بیرونی: به گفته بخشی از بازیگران بازار، در دومین روز هفته بازار داخلی پس از مدت‌ها با تقاضای معامله‌گران سلیمانیه عراق مواجه شد. تقاضایی که می‌توانست منجر به خروج ارز از بازار داخلی به آن‌سوی مرزها شود. البته عده‌ای در بازار نیز باور داشتند تقاضای خاصی از این منطقه جغرافیایی وارد بازار نشده بود و خریداران داخلی برای بالا بردن جو افزایشی چنین شایعه‌ای را در بازار برجسته کردند. دیگر متغیر بیرونی که قیمت دلار را به حرکت به سوی قیمت‌های بالاتر ترغیب می‌کرد، افزایش نرخ حواله درهم بود. روز یکشنبه نرخ حواله درهم در ابتدای روز تا نقطه هزار و ۱۲۰ تومان بالا رفت و انتظارات افزایشی بازیگران بازار را بالاتر برد. نرخ حواله درهم و دلار بازار با یکدیگر رابطه مستقیم دارند و به‌طور سنتی افزایش یکی منجر به رشد دیگری می‌شود. البته بخشی از بازیگران بازار اعتقاد داشتند که روز یکشنبه اتفاق متفاوتی در بازار رخ داده است. به گفته آنها، روز شنبه قیمت دلار تحت‌تاثیر رشد بهای درهم بالا رفت، ولی در روز یکشنبه این روند برعکس شد. در واقع از نظر آنها، در دومین روز هفته نرخ حواله درهم تحت‌تاثیر رشد ابتدای روز دلار بالا رفت.
۳- تقاضای احتیاطی: به گفته فعالان، زمانی که دامنه نوسانات دلار بالاتر می‌رود و قیمت از برخی نقاط مقاومتی عبور می‌کند، میزان تقاضای احتیاطی در بازار افزایش پیدا می‌کند. بخشی از این تقاضای احتیاطی مربوط به فعالانی است که در آینده نیاز به دلار دارند. در این شرایط به‌دلیل مشاهده نشانه‌های افزایشی این عده تصمیم می‌گیرند پیش از افزایش بیشتر قیمت، تقاضای خود را جلو بیندازند و اقدام به تهیه دلار کنند تا از صعود‌های آتی قیمت نیز در امان بمانند.
بخش دیگری از تقاضای احتیاطی مربوط به سفته‌بازان ارزی است. آنها در شرایطی که روند صعودی است، اقدام به تهیه دلار می‌کنند و با ذخیره آن چرخه دورانی عرضه و تقاضا را برهم می‌زنند. از سوی دیگر، برخی افراد عادی نیز در شرایط نوسانی و هیجانی وارد بازار می‌شوند. به گفته یکی از بازیگران باتجربه بازار، با توجه به تجارب نوسانی گذشته، عده‌ای زمانی که قیمت دلار از نقاط خاصی عبور می‌کند، وارد بازار می‌شوند و اقدام به تهیه ارز می‌کنند. البته تعداد این عده در روز دوم هفته چندان در بازار بالا نبود؛ چراکه بخش زیادی از آنها پیش از این با ورود دلار به مرز ۴ هزار تومانی دلار خریداری کرده بودند. با این حال در روزی که تقاضا بالاست، حضور این عده نیز چاشنی برای افزایش قیمت می‌شود. برخی کارشناسان باور دارند در صورتی که قیمت، روند طبیعی خود را طی کند و حساسیت خاصی نسبت به برخی سطوح قیمتی ایجاد نشود، میزان این نوع تقاضاها نیز به مرور زمان پایین‌تر خواهد آمد.
۴- تقاضای آتی‌بازان: در حالی که بخشی از معامله‌گران بازار اعتقاد داشتند تقاضای بیرونی و احتیاطی نقش زیادی در رشد قیمت نداشته است، اکثر آنها به اثرگذاری بازیگران آتی بازار در رشد قیمت اذعان داشتند. به گفته آنها، معامله‌گران با توجه به انتظارات افزایشی که داشتند، خریدهایی را صورت داده‌اند که در صورت بالا نرفتن قیمت دلار، این دسته را دچار ضرر هنگفت می‌کند. تحرکات معامله‌گران آتی بازار برای بالا بردن قیمت دلار در روزهای ابتدایی هفته مشهود بود. به‌عنوان مثال، پس از پایان کار صرافی‌های بانکی در روز شنبه تحرکات معامله‌گران آتی در بازار چنان بالا رفت که قیمت در انتهای روز در معاملات پشت‌خطی از محدوده ۴هزار و ۷۰ تومان عبور کرد. تحت‌تاثیر این اتفاق معاملات دلار در روز یکشنبه با قیمت ۴ هزار و ۷۰ تومان کلید خورد و حتی نرخ این ارز در معاملات فردایی تا آستانه ۴ هزار و ۹۰ تومان بالا رفت.به گفته فعالان، بازارساز می‌تواند با ایجاد فضایی برای مدیریت نوسانات در معاملات آتی زمینه را برای کاهش اثرگذاری این معاملات در بازار نقدی فراهم کند.
افزایش قیمت دلار در روز یکشنبه حتی نرخ یورو را نیز تحت‌تاثیر قرار داد و معامله‌گران این بازار با جوسازی پیرامون این اتفاق، قیمت را بالا بردند. روز یکشنبه ارز اروپایی با ۲۰ تومان افزایش از مرز ۴ هزار و ۸۰۰ تومان عبور کرد و به بهای ۴ هزار و ۸۱۰ تومان رسید. روند یکباره افزایشی دلار موجب شده بود که بسیاری از معامله‌گران ترجیح دهند ارز خود را نگه دارند و تمایلی به فروش آن نشان ندهند. احتکار این دسته نیز در کاهش حجم ارز موجود در بازار نقش داشت. به گفته فعالان، با ورود بازارساز از اواسط روز به بازار کمی عرضه ارز افزایش یافت. به باور بخشی از حاضران در بازار دیگر عاملی که در کاهش دامنه نوسانات نقش داشت، مقاومت دلار در نقطه ۴ هزار و ۷۵ تومان بود. گویا بخشی از معامله‌گران در این نقطه تصمیم به فروش ارز گرفتند و به قول بازاری‌ها اقدام به خالی کردن ارز خود کردند. معامله‌گران فردایی نیز قدرت بیشتری برای بالا بردن دلار به نقاط بالای محدوده ۴ هزار و ۹۰ تومان از خود نشان ندادند تا سرانجام این ارز در همان محدوده ۴ هزار و ۷۰ تومان به کار خود پایان دهد.
روند افزایشی سکه و دلار
در شش روز کاری گذشته سکه تمام بهار آزادی ۵ افزایش و یک کاهش را تجربه کرد؛ البته در روزهای اخیر روند افزایشی دلار مشهودتر بوده است و قیمت این ارز ۷ افزایش متوالی را به ثبت رسانده است. دلار که در تاریخ ۲۹ مهر روی قیمت ۴ هزار و ۱۲ تومان قرار داشت از آخرین روز مهرماه در مسیر افزایشی قرار گرفت و سرانجام در هفتمین روز آبان‌ماه در نقطه ۴ هزار و ۷۰ تومان آرام گرفت. این روند نشان‌دهنده افزایش ۵۸ تومانی این ارز در کمتر از ۱۰ روز است. البته دلار در روزهای ابتدایی آبان‌ماه با شیب ملایمی در مسیر افزایشی قرار داشت ولی از ابتدای هفته جاری سرعت رشد قیمت افزایش یافت. افزایش قیمت دلار در روزهای اخیر به یاری سکه نیز آمد و موجب شد فلز گرانبهای داخلی از کانال یک میلیون و ۲۹۰ هزار تومان بالاتر بیاید. سکه در بیست و نهمین روز مهرماه، روی نرخ یک میلیون و ۲۹۸ هزار تومان قرار داشت. با این حال، تحت‌تاثیر رشد دلار در آبان‌ماه تا نقطه یک میلیون و ۳۲۰ هزار تومان بالا آمد. در کنار این، بازیگران بازار باور دارند، سکه بازان خریدهای سنگینی را در اواسط مهرماه انجام داده‌اند و برای حمایت از این خریدها سعی می‌کنند قیمت فلز گرانبهای داخلی را بالا نگه دارند.
