شایلی قرایی
به گزارش کسب و کرا نیوز آجیل و خشکبار نیز اصلی‌ترین خوراکی و به اصطلاح گل مجلس است که تمام خانواده‌ها آن را خریداری می‌کنند، چراکه سفره شب یلدا بدون آجیل معنایی ندارد. متاسفانه با اینکه آجیل اصلی‌ترین مایحتاج شب یلدای مردم است، اما با قرار گرفتن در آستانه شب یلدا، قیمت آجیل روند افزایشی به خود گرفته است، به طوری که برخی از فروشندگان از افزایش ۱۵ درصدی و برخی نیز از افزایش 25 درصدی خبر می‌دهند؛ افزایشی که هرساله اغلب به همین مناسبت به دلیل بالا بودن تقاضا رخ می‌دهد.
به گفته مسئولان، خوشبختانه کمبودی از این لحاظ وجود ندارد، اما از یکی دو ماه پیش تا به امروز با افزایش قیمت روبه‌رو بوده‌ایم که ارتباطی با شب یلدا ندارد و به تغییر تعرفه واردات و همچنین افزایش نرخ ارز مرتبط است. در عین‌حال کیفیت محصولات امسال نیز مانند سال گذشته نیست.
مقدار آن کافی، اما کیفیت ضعیف‌تر است. پسته ازجمله اقلامی است که نوسان نرخ ارز و کمبود تولید نیز بر نرخ آن تاثیرگذار است، اگر نرخ ارز ۱۰۰ تومان افزایش پیدا کند، تاثیر آن بر قیمت پسته ۸۰۰ تا ۹۰۰ تومان در هر کیلو خواهد بود. در حال حاضر قیمت متوسط هر کیلوگرم پسته ۹ دلار است و به طور کلی قیمت‌های این کالا از 6 تا 7 دلار شروع می‌شود و تا ۱۶ دلار نیز پیش می‌رود.
همچنین مسئولان اعلام کرده‌اند که با تغییر تعرفه واردات و نیز افزایش نرخ دلار، محصولات وارداتی از جمله تخمه آفتابگردان، تخمه کدو و مغز بادام نیز افزایش قیمت داشته‌اند. قیمت اقلام نیز با توجه به عرضه و تقاضا، نرخ دلار، کمبود جنس یا فراوانی آن مشخص می‌شود و قیمت مصوب وجود ندارد، بنابراین نرخ پسته، تخمه، آجیل و انواع مختلف دیگر براساس کیفیت متفاوت است.
کمبود آجیل نداریم
مصطفی احمدی، رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران
برای مصرف آجیل معمولا نیمه دوم سال به عنوان پیک مصرف شناخته می‌شود و با توجه به اینکه محصول جدید معمولا مهرماه وارد بازار می‌شود، از نیمه دوم سال وضعیت بازار حالتی متفاوت پیدا می‌کند. بنابراین بازار فروش آجیل در آستانه شب یلدا با توجه به گذشت ۹ ماه از عید نوروز و انتظار مغازه‌‌دارها رونق فراوانی می‌گیرد و فروش انواع خشکبار به اوج خود می‌رسد. نرخ مصوبی برای انواع آجیل در بازار وجود ندارد و قیمت‌ها براساس میزان عرضه و تقاضا، نرخ ارز و مقدار تولید سالانه تعیین می‌شود. در سال جاری می‌توان احتمال افزایش ۲۵ درصدی قیمت آجیل برای شب یلدا را پیش‌بینی کرد. آجیل و خشکبار یک کالای صادراتی است و قطعا نرخ ارز بر بهای آن تاثیرگذار خواهد بود. در حال حاضر بهای صادراتی هر کیلوگرم پسته ایران بین ۹ تا ۱۳ دلار در بازارهای صادراتی به فروش می‌رسد و ازاین‌رو نوسانات بهای ارز بر قیمت آن در بازار داخل هم تاثیر می‌گذارد. درست است که کمبود آجیل نداریم، اما بالا رفتن نرخ ارز باعث افزایش ۲۵ درصدی قیمت آجیل و خشکبار به ویژه پسته شده است. از دو ماه گذشته افزایش نرخ ارز بر قیمت آجیل و خشکبار تاثیر گذاشته و به همین دلیل امسال برای آجیل شب یلدا نرخ‌های سقف و کف را تعیین نمی‌کنیم، در حالی که سال‌های گذشته قیمت آجیل را اعلام می‌کردیم. بیش از ۷۰ نوع محصول در حوزه آجیل و خشکبار عرضه می‌شود و حدود ۳۰ درصد محصولات آجیل و خشکبار وارداتی است و بیشتر واردات بادام هندی است و همچنین بخشی از بادام درختی و تخمه آفتابگردان از طریق واردات تامین می‌شود.
از طرف دیگر باید اشاره شود که خریداران مراقب تخمه‌های چینی موجود در بازار باشند، چراکه بالغ بر ۷۰ درصد تخمه‌هایی که در بازار به فروش می‌رسد، چینی است. با توجه به حجم پایین تولید کشور در زمینه برخی از انواع آجیل، نمونه‌های چینی با حجم بالا وارد بازار شده و در حال حاضر در حوزه انواع تخمه‌ها بخش قابل توجهی از محصولات بازار نمونه‌های چینی است. به عنوان مثال بالای ۹۰ درصد از تخمه‌های کدوی مرمری چینی بوده و در حوزه تخمه آفتابگردان نیز بالغ بر ۸۰ درصد ظرفیت بازار در دست چین است. در ارتباط با تخمه کدوی گوشتی نیز ۵۰ تا ۶۰ درصد بازار در اختیار محصولات چینی قرار دارد. نکته قابل توجه آنکه هیچ‌یک از این محصولات ارزش غذایی ندارد و تنها ظاهری مناسب دارند، در حالی که آجیل تولیدشده در ایران شاید از نظر ظاهر به اندازه نمونه‌های خارجی شکیل نباشد، اما قطعا دارای طعم متفاوت است و از نظر ارزش غذایی به هیچ‌وجه قابل قیاس با نمونه‌های خارجی نیست.
فعالیت واحدهای غیرمجاز در ایام پرتقاضای آجیل
مهدی خسروی، فعال بازار آجیل و خشکبار
هر ساله از یک ماه مانده به شب یلدا بازار آجیل و خشکبار تکان می‌خورد و فعالیت واحدهای غیرمجاز در ایام پرتقاضای آجیل نیز آغاز می‌شود. معمولا در ایام نوروز یا شب یلدا شاهد فعالیت عده‌ای هستیم که به‌صورت غیرقانونی اقدام به فروش آجیل می‌کنند و برای خود بساطی پهن و هر نوع آجیل با کیفیت پایین یا مانده را عرضه می‌کنند که این موضوع باعث بروز مشکلاتی می‌شود.
با وجود اینکه مصرف آجیل‌های بسته‌بندی‌شده و دارای تمامی علائم تضمین‌کننده سلامت کالا، مانند پروانه ساخت و تاریخ تولید و انقضا، هنوز در فرهنگ خرید شهروندان جا نیفتاده است، اما باید دانست که خرید این نوع آجیل، تمامی ملاک‌های یک خرید مناسب را داراست. همچنین باید از تهیه انواع آجیل از دستفروش‌ها یا از اتومبیل‌هایی که داخل آن به عرضه انواع آجیل می‌پردازند، خودداری کرد و باید آجیل‌ها را از محل‌های مشخص، مراکز آجیل‌فروشی ثابت و دارای مجوز آجیل‌فروشی یا قنادی‌های دارای مجوز تهیه کرد.
از سوی دیگر با توجه به اینکه این روزها و با نزدیک شدن به شب یلدا خرید آجیل و خشکبار افزایش می‌یابد، باید توجه داشت که برای اطمینان از سلامت آجیل، باید مدتی آن را در دست نگه داشت و در صورتی که دست رنگی شد، نباید آن را خریداری کرد زیرا نشان‌دهنده استفاده از رنگ‌های غیرمجاز است. آجیل‌هایی که کرم‌زده باشد و نم یا رطوبت داشته باشد، برای خرید مناسب نیست و به طور معمول تخمه‌هایی که به دست رنگ پس بدهند یا پسته‌هایی که بیش از حد قرمز باشند، از مصادیق آجیل‌های رنگی، نامرغوب و غیربهداشتی هستند.
