طرح مسکن اجتماعی در ابتدای روی کارآمدن دولت یازدهم مطرح و از سوی کمیسیون زیربنایی دولت در 21 آذرماه سال 95 تصویب شد تا بر اساس آن سالانه برای ساخت 100 هزار واحد مسکونی تا سال 1400 مورد حمایت دولت قرار گیرد،بنابراین این طرح در اواخر بهمن ماه سال گذشته و سرانجام پس از حدود 4 سال از اعلام اجرای طرح مسکن اجتماعی به‌عنوان جایگزین طرح مسکن مهر توسط هیئت دولت تصویب شد.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از فارس، اولویت مسکن اجتماعی، با افراد سرپرست خانوارهای کم درآمد است. آن‌هایی که خود و افراد تحت تکفل آنها از تاریخ اول فروردین سال 90 بدون واحد مسکونی بادوام یا وام مسکن بوده‌اند و از تاریخ 22 بهمن سال 57، ازهیچ یک ازامکانات دولتی یا امکانات نهادهای عمومی غیردولتی مربوط به تأمین مسکن شامل زمین، واحد مسکونی یا تسهیلات یارانه‌ای خرید یا ساخت واحد مسکونی استفاده نکرده باشند. همچنین آنها باید حداقل در شهرمورد تقاضا، پنج سال سکونت داشته باشند.
این پیشنهاد بر سه اصل نهادسازی و ایجاد سیاست پایدار، استفاده از ظرفیت نهادهای مردم نهاد، خیرین و بخش خصوصی در ساخت و اداره مسکن برای گروه های کم درآمد و حداقل سازی دخالت دولت در ساخت مسکن برای این گروه‌ها، تامین مسکن گروه‌های کم درآمد در دو قالب مسکن اجتماعی و مسکن حمایتی استوار است.
بر اساس این گزارش در مدل مسکن حمایتی (کمک به ساخت و خرید مسکن ملکی و کمک بلاعوض) بانک مرکزی موظف شد نسبت به تعیین بانک عامل جهت تامین تسهیلات در سقف مبلغ اعلامی اقدام کند. استفاده از این تسهیلات برای خرید بناهای تا عمر 20 سال بلامانع است.
در این مدل، کمک به ساخت و خرید مسکن ملکی و کمک بلاعوض به متقاضیان مسکن مهر فاقد متقاضی از اهداف مدنظر است.
در مسکن اجتماعی نیز کمک به ساخت مسکن استیجاری، پرداخت کمک هزینه اجاره و وام قرض الحسنه ودیعه مسکن مورد توجه قرار گرفته و شامل اشخاص حقیقی و حقوقی خواهد شد که دارای زمین بوده و تمایل به احداث واحدهای مسکونی استیجاری با نرخ اجاره ترجیحی و در قالب توافق با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی داشته و به ازای هر واحد استیجاری تا دو برابر سقف تسهیلات اعلامی اعطا می شود.
با ابلاغ اجرای طرح مسکن حمایتی و اجتماعی توسط دولت، قرار شد سالیانه 100 هزار واحد مسکن برای اقشار کم درآمد و دهک های پایین جامعه تامین شود و اولین سال شروع این طرح سال 96 بنا نهاده شد،اما با گذشت بیش از شش ماه از سال جاری هنوز منابع مالی و بودجه این طرح تخصیص نیافته است.
در بخش مسکن اجتماعی قرار است سالیانه 65 هزار دستگاه مسکن با حمایت دولت برای اقشار آسیب‌پذیر جامعه آماده شود که 10 هزار واحد آن از طریق ساخت مسکن استیجاری با تامین زمین توسط سازمان ملی زمین و مسکن و 15 هزار واحد توسط سازندگان دارای زمین با پرداخت تسهیلات بانکی آماده خواهد شد.
حق‌شناس بیان کرد: علاوه بر این، در این طرح پرداخت کمک اجاره مسکن به اقشار کم درآمد جامعه سالیانه برای 35 هزار نفر واجدین شرایط در شهرها در نظر گرفته شده است که 15 هزار نفر آن در شهرهای زیر 500 هزار نفر و 20 هزار نفر نیز در شهرهای بالای 500 هزار نفر خواهد بود.
به گفته وی در این طرح باید سالیانه 5 هزار وام قرض الحسنه ودیعه مسکن به اقشار کم درآمد جامعه اختصاص یابد.
*اعتبار 2400 میلیارد تومانی مسکن اجتماعی هنوز ابلاغ نشده
جواد حق شناس معاون امورمسکن شهری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در این خصوص گفت: طبق آخرین پیگیری‌هایی که بنیاد مسکن به عنوان مجری طرح مسکن اجتماعی از بانک مرکزی داشته است هنوز تسهیلات طرح مسکن اجتماعی به بانک های عامل ابلاغ نشده است.
وی افزود: تاکنون هیچگونه منابع مالی و تسهیلات بانکی برای اجرای طرح مسکن اجتماعی و حمایتی اقشار کم درآمد و آسیب پذیر جامعه اختصاص نیافته است و در این طرح برای تامین سالیانه 100 هزار واحد مسکونی اقشار کم درآمد جامعه قرار است 2400 میلیارد تومان تسهیلات بانکی و 420 میلیارد تومان یارانه دولتی پرداخت شود اما تاکنون با وجود پیگیری های بنیاد مسکن هیچ اعتباری برای این طرح در نظر گرفته نشده است.
وی اظهار داشت: برای اجرای این طرح نهادها و دستگاه های اجرایی زیادی همکاری کردند و پس از تصویب آن در کمیسیون اجتماعی و دولت اواخر سال گذشته این مصوبه برای اجرا ابلاغ شد و انتظار داشتیم در سال جاری منابع مالی آن اختصاص یابد تا بتوانیم سالیانه 100 هزار واحد مسکن حمایتی و اجتماعی را برای واجدین شرایط و اقشار کم درآمد جامعه در کشور فراهم کنیم.
معاون امورمسکن شهری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی یادآورشد: برای تخصیص اعتبارات مورد نیاز جلسات متعددی با مسئولان بانک مرکزی برگزار شده است و در نهایت بانک مرکزی بانک مسکن را به عنوان بانک عامل پرداخت تسهیلات معرفی کرده است، اما بانک‌مسکن اعلام می‌کند برای پرداخت این تسهیلات منابعی ندارد و یارانه‌های موردنیاز نیز در قالب تملک دارایی‌ها و اوراق قرضه تاکنون حاصل نشده است.
به گفته وی، از نظر بنیاد مسکن مقدمات کار برای اجرای این طرح آماده شده و با کمیته امداد و بهزیستی نیز هماهنگی لازم انجام شده است و حتی این نهادها اعلام کرده‌اند که لیست آنها آماده است اما نبود منابع مالی مورد نیاز مانع اجرای این طرح شده و حتی با وجود مکاتبه با سازمان ملی زمین و مسکن برای اختصاص زمین مورد نیاز تاکنون برای تامین مسکن استیجاری زمین اختصاص نیافته است.
حق‌شناس گفت: در این طرح 3 دهک پایین جامعه مشمول مسکن حمایتی و توانمندی تامین مالی برای تهیه مسکن ندارند و در شهرها نیز ساکن هستند، هدف ماست و مقرر شده براساس این طرح سالیانه برای این اقشار 10 هزار تسهیلات ساخت مسکن ملکی، 20 هزار تسهیلات برای خرید مسکن و برای 5 هزار واحد نیز به عنوان کمک بلاعوض به متقاضیان مسکن مهر بدون متقاضی پرداخت شود.
مصوبه دولتی برای مسکن اجتماعی در حالی با تاخیر مواجه است که دولت با کمبود اعتبار مواجه است و بنا بر اظهارات دولتی‌ها پرداخت‌های دولت برای طرح‌های عمرانی نیز با تاخیر مواجه است.هر چند دولت برای اینکه منتظر اعتبارات نماند و طرح مسکن اجتماعی زودتر آغاز شود مصوبه ای را ابلاغ کرد که بر اساس آن قرار شد با بازپرداخت اقساط مسکن مهر این منابع صرف مسکن اجتماعی شود، اما تحویل مسکن مهر نیر در کشور سرعت لازم را نداشته و دولتی‌ها نمی توانند بر روی این منابه نیر چندان حساب کنند.
