شایلی قرایی
و کمتر کسی را به خصوص در قشر جوان و نوجوان می‌توانیم پیدا کنیم که در این شرایط قرار نگرفته باشد. صنعت رستوران‌داری نیز به این دلیل که به یکی از ملزومات زندگی امروزی تبدیل شده، صنعتی سودآور به شمار می‌آید و مردم از اینکه روزهایی را خارج از منزل و در فضای رستوران سپری کرده و وعده غذایی متفاوت را در فضایی متفاوت میل کنند، استقبال می‌کنند.
اما امروزه صنعت رستوران‌داری از معنای واقعی خود کمی فاصله گرفته و به حرفه‌ای لوکس با منوهایی گران‌قیمت تبدیل شده است. البته درست است که مردم زیاد رستوران می‌روند و اغلب خانواده‌ها در ماه، حداقل یک‌بار به رستوران سر می‌زنند، اما با این قیمت‌ها شاید برخی خانواده‌ها عطای رستوران‌گردی را به لقای آن ببخشند.
از سوی دیگر، در برخی رستوران‌های منطقه شمیرانات استان تهران اتاق یا بخش‌هایی تعریف شده که تعرفه ورودی بالایی برای استفاده از آن تعیین شده است. مساله‌ای که نه‌تنها در ارتباط با تعرفه تعیین‌شده جای سوال دارد، بلکه قانونی یا غیرقانونی بودن این اتفاق نیز نیازمند پیگیری مسئولان است.
وجود بخش VIP در برخی رستوران‌های لوکس با قیمت ورودی بسیار بالا و بعضا نجومی یکی از مسائلی است که در منطقه شمیرانات استان تهران به چشم می‌خورد. قسمت‌هایی در محل این رستوران‌ها در نظر گرفته شده و تعرفه یا قانون خاصی در مورد آنها تعریف نشده است. بخش‌هایی ویژه که افراد متقاضی برای حضور در آن و ارائه خدمات باید مبالغ بالایی را که تعرفه آن توسط صاحب رستوران تعریف شده پرداخت کنند؛ مساله‌ای که رئیس اتحادیه رستوران‌داران و سلف‌سرویس شمیرانات از آن بی‌اطلاع است. در یکی از این رستوران‌ها اتاقی مجزا در محل رستوران در نظر گرفته شده که مبلغ ورودی آن به ازای هر نفر معادل یک میلیون تومان است و مبلغ تعیین‌شده با احتساب مواد غذایی است که توسط مشتری سفارش داده می‌شود. در یکی دیگر از این رستوران‌ها قسمتی ویژه در نظر گرفته شده که مجموع مبلغ ورودی آن به ازای کلیه افراد (از یک تا شش نفر) معادل ۷۰۰ هزار تومان است و تعرفه در نظر گرفته‌شده بدون لحاظ هزینه سفارش‌های غذایی است.
اتاق‌های جادویی با قیمت‌های نجومی در رستوران‌های لوکس
در همین رابطه علی صبا، رئیس دارندگان رستوران و سلف‌سرویس شمیرانات در رابطه با اینکه برخی رستوران‌ها در منطقه شمیرانات قسمت‌های ویژه‌ای را تعریف کرده‌اند و هزینه ورودی خاصی را از مشتریانی که تمایل دارند از این بخش‌ها استفاده کنند اخذ می‌کنند، بیان کرد: از چنین موضوعی اطلاع ندارم و نمی‌توانم اظهار نظری داشته باشم. ابتدا باید از صحت مساله مطلع شوم و پس از آن در این رابطه صحبت کنم.
به گزارش ایسنا، وی در ادامه با خودداری از پاسخی شفاف در این رابطه در پاسخ به این سوال که آیا به صورت کلی چنین مساله‌ای توجیه قانونی دارد یا خیر، گفت: نمی‌توانم در این رابطه توضیحی داشته باشم، چرا که وجود این مساله ثابت نشده است.
علاوه بر این هر چند رستوران‌های مورد اشاره در منطقه شمیرانات استان تهران واقع شده‌اند، اما در گفتگو با سید علی‌اصغر میرابراهیمی، رئیس اتحادیه دارندگان رستوران و سلف‌سرویس تهران مساله قانونی بودن وجود چنین بخش‌هایی را در رستوران‌ها جویا شدیم که وی اینگونه پاسخ داد: در شهر تهران با چنین مساله‌ای روبه‌رو نشده‌ایم، اما به طور کلی در قانون چنین مساله‌ای تعریف نشده و وجود چنین بخش‌های ویژه‌ای با دریافت هزینه‌های مختلف غیرقانونی است.
رستوران‌های تهران زیر ذره‌بین تعزیرات
در همین رابطه و در ادامه تخلفاتی که در زمینه گران‌فروشی و عدم رعایت بهداشت انجام شده است، گشت تعزیرات استان تهران یک رستوران و یک مرکز تهیه غذا را پلمب کرد. براساس این گزارش گشت تعزیرات حکومتی استان تهران سرزده از برخی رستوران‌های سطح شهر بازدید کرد. در این بازدید که بازرسان بهداشت، اتاق اصناف و تعزیرات حضور داشتند، تخلفات مختلفی در یک رستوران و یک مرکز تهیه غذا به ثبت رسید.
به گفته جعفری بازرس بهداشت، این دو واحد صنفی پیش از این در چند مرحله اخطار برای تخلفات متعدد دریافت کرده بودند. ضمن اینکه یکی از این دو واحد 2 بار پلمب و بازگشایی شده بود.
بازرسان تعزیرات و بهداشت در این بازدید سرزده مقادیری گوشت و مواد غذایی فاسد را در این دو واحد صنفی کشف و معدوم کردند. گوشت‌هایی که از این دو واحد کشف شده بود تاریخ مصرف گذشته و در شرایط نامناسب فریز شده بودند که به گفته کارشناس بهداشت، بی‌توجهی به تنظیم میزان دمای یخچال‌ها باعث از بین رفتن برخی از بسته‌بندی‌های مرغ و گوشت شده بود.
همچنین در این بازدید یخچال‌هایی در یکی از رستوران‌ها کشف شد که بدون رعایت شرایط دمایی برای نگهداری مواد غذایی، گوشت و سبزیجات را در کنار هم فریز کرده بودند. همچنین در این مرکز تهیه غذا مواد غذایی آماده‌ای فریز شده بودند که به گفته کارشناس بهداشت، مدت‌ها از زمان پخت آنها می‌گذشت و البته کپک زده بودند. در ادامه این بازدید بازرسان تعزیرات سری به یک مرکز تهیه غذا زدند که کارکنان آن در حالی مشغول به کار بودند که با وجود اخطارهای مکرر و دو نوبت پلمب از سوی بهداشت؛ همچنان کارت بهداشت و سلامت فردی نداشتند. فضای نامناسب آشپزخانه این واحد صنفی سیستم تهویه مناسبی نداشت و گوشت آماده برای تهیه کباب کوبیده هم با جوش شیرین مخلوط شده بود تا آشپز بتواند مدت زمان بیشتری گوشت را در فریزر نگه دارد.
در ادامه این بازدید و ثبت تخلفات متعدد بهداشتی و گران‌فروشی؛ وحید آقابیگ قاضی شمیرانات، این دو واحد صنفی را با رای بازرسان بهداشت جریمه و پلمب کرد. به گفته آقابیگی، به علت تخلفات گران‌فروشی و بهداشتی این دو واحد صنفی از 2 تا 5 میلیون تومان جریمه شدند و پرونده آنها برای رسیدگی به تعزیرات ارجاع شد.
نظارت جدی و مستمر سازمان تعزیرات حکومتی بر عملکرد رستوران‌ها و برخورد قانونی با متخلفان ادامه دارد و به گفته محمدحسن سرابیان رئیس ستاد طرح نظارتی تعزیرات حکومتی، از ابتدای امسال در مجموع تعداد 58383 فقره پرونده تخلفات صنفی در ایام نوروز تشکیل شده که از این میزان بیش از 12 هزار فقره پرونده در تهران تشکیل و رسیدگی شده است.
نظارت کامل اتحادیه بر نرخ‌ها
سید علی‌اصغر میرابراهیمی، رئیس اتحادیه رستوران‌داران و سلف‌سرویس تهران
در حال حاضر رستوران و رستوران‌داری در کشور و در شرایطی که امروزه شاهد آن هستیم، از جایگاه مناسبی برخوردار است. غذاها و منوهایی که در ایران داریم می‌تواند با دیگر کشورها رقابت کند و همین غذاهای ایرانی هستند که توانسته‌اند صنعت گردشگری ایرانی را رونق ببخشند. به عبارتی غذاهایی که در کشور طبخ و در رستوران‌ها ارائه می‌شود، همواره مهمترین علاقه‌مندی گردشگران به شمار می‌رود. البته صحیح است که هنوز هم وضعیت کنونی ایده‌آل نیست، اما می‌توان گفت رشد خوبی داشته‌ایم و به استانداردهای رستوران‌داری در کشورهای همجوار خودمان رسیده‌‌ایم.
موضوع قیمت منوها و غذاها همواره مطرح بوده و بسته به رستوران متفاوت است. البته اتحادیه نظارت کامل بر نرخ‌ها دارد، اما باید اشاره شود که قیمت‌ها بسته به نوع خدمات، سرویس‌دهی، کیفیت غذا و امکانات موجود در هر رستورانی متفاوت است. ربطی به نوع رستوران ندارد، بلکه به نحوه و کیفیت پذیرایی و غذا مربوط می‌شود. به عبارت بهتر، قیمت غذاهای مشابه در رستوران‌های پایین شهر با بالای شهر متفاوت بوده که البته این موضوع به دلایل مختلفی مربوط است. هر رستوران براساس کیفیت و موادی که در غذاهای خود استفاده می‌کند، آنالیز قیمت‌های خود را به اتحادیه ارائه می‌دهد و ما پس از بررسی‌های لازم قیمت آن را تعیین و نهایی می‌کنیم.
این در حالیست که نظارت‌های لازم بر روند قیمت‌گذاری غذا در رستوران‌ها و اجرای آنها صورت می‌گیرد و در حال حاضر در رده‌بندی رستوران‌ها سه نوع درجه‌بندی داریم که فاکتورهای مختلفی در این زمینه تاثیرگذار است. همکف بودن، دکور و طراحی، متراژ، نبش خیابان اصلی بودن، داشتن پارکینگ و فاکتورهای دیگر از عواملی است که در تعیین نوع درجه رستوران تاثیرگذار است. به عنوان مثال رستوران‌های درجه یک در زیرزمین قرار ندارند.
همچنین به منظور توسعه و گسترش صنعت غذا و رستوران‌داری کشور طرح‌هایی در دست اقدام داریم. یکی از این طرح‌ها این است که اطلاعاتی درباره ارزش غذایی و میزان کالری هر غذایی که در رستوران ارائه می‌شود، هم برای گردشگر خارجی و هم مصرف‌کننده داخلی وجود داشته باشد و این اطلاعات در کنار عنوان هر غذا در منو قرار گیرند. در حال اجرای این طرح و در مرحله آنالیزهای غذایی هستیم و فکر می‌کنم این طرح با استقبال گردشگران خارجی مواجه خواهد شد. همچنین از جمله چالش‌های پیش‌رو این است که با توجه به ویژگی‌های خاص غذاهای ایرانی و تفاوت ذائقه مردم کشور با دیگر ملت‌ها، باید غذاها را به شکلی ارائه کنیم که برای توریست‌های خارجی جذاب باشند.
ارائه منوهای گران در نقاط مختلف و اعیان‌نشین شهرها
احسان مهدی‌نژاد، کارشناس ارشد تغذیه
امروزه تفریحات مردم به دلیل کاهش قدرت خرید و وضعیت اقتصادی حاکم بسیار محدود شده و رستوران‌گردی شاید هنوز جایگاهی را برای تفریح و گذراندن اوقات فراغت در بین مردم داشته باشد، اما در سال‌های اخیر این حرفه برای خود خانه‌تکانی عظیمی را انجام داده و با توجه به سود سرشاری که عاید صاحبان آن می‌شود، اقدام به ارائه منوهای گران در نقاط مختلف و البته اعیان‌نشین شهرها کرده که گاهی این لژها در اتاق‌هایی با عنوان اتاق‌های «VIP» مجزا شده‌اند.
درست است که در بسیاری از این رستوران‌ها مشتری بسیاری دیده می‌شود و مردم از هر کالایی که لاکچری و گران عرضه شود استقبال می‌کنند، اما باید اشاره شود که قیمت‌های ارائه‌شده تناسبی با کیفیت و نوع غذا ندارد و گویی نظارتی بر کار این صنایع انجام نمی‌شود.
در این میان تبلیغات رنگارنگ نیز برای جذب مشتری انجام شده و هزینه‌های گزافی برای آن پرداخت می‌شود که باید این هزینه‌ها جبران شود. کاغذدیواری‌های گران‌قیمت، موزیک آرام، صندلی‌های تمام‌چوب، رستوران گردان، سلف‌سرویس، نورپردازی، دکوراسیون زیبا و... همه و همه دست به دست هم می‌دهند تا شهروندان را بیش از پیش جذب و متحیر کنند. در این میان به این نکته باید اشاره شود که کیفیت غذا در بسیاری از این واحدها آن چیزی نیست که در تبلیغات و منوهای گران‌قیمت دیده شده است.
