ابراز احترام غیرمنتظره

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، وال‌استریت ژورنال این هفته در گفت‌وگو با ترامپ از رییس‌جمهوری پرسید که آیا می‌توان تصور کرد که کار یلن با پایان دوره فعالیتش در فدرال رزرو در ماه فوریه سال 2018 «تمام می‌شود؟!» اما در کمال تعجب ترامپ با چند واژه نرم پاسخ این سوال را داد و گفت: «نه، تمام نمی‌شود. می‌دانی، من از او خوشم می‌آید؛ مورد احترام من است. او در اینجا (دفتر رییس‌جمهوری در کاخ سفید) بوده است. مدت زیادی در آن جایگاه بوده است. من از سیاست پایین نگه داشتن نرخ بهره خوشم می‌آید.» یلن در فدرال رزرو افزایش نرخ بهره را که از ماه دسامبر آغاز شد، به‌تدریج پیش می‌برد و موافق افزایش ناگهانی نرخ بهره نیست. وال‌استریت از این سیاست‌گذاری خشنود است و مهم‌تر از آن، به نظر می‌رسد که دونالد ترامپ هم دریافته است اگر نرخ بهره به سرعت افزایش یابد، تاثیر مثبتی در برنامه‌های اقتصادی او نخواهد داشت.

ترامپ که به‌‌عنوان نامزد حزب جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا شرکت کرد و پیروز شد، پیش‌تر یلن را که توسط دولت دموکرات باراک اوباما برای ریاست فدرال رزرو انتخاب شده بود، به تبانی با رییس‌جمهوری پیشین برای پایین نگه داشتن نرخ بهره متهم کرده بود. در همین حال، کارشناسان و ناظران بر این عقیده‌اند که نمی‌توان اظهارات ترامپ را در گفت‌وگو با وال‌استریت ژورنال نشانه‌یی مبنی بر انتصاب مجدد یلن دانست. همانند همه اتفاقات در کاخ سفید جدید، برای اظهارنظر در این مورد هم هنوز خیلی زود است. با این حال نمی‌توان تغییر رویکرد ترامپ در مقابل یلن را نادیده گرفت. کریس راپکی کارشناس ارشد اقتصادی-مالی بانک میتسوبیشی توکیو در این باره گفت: «نظر او دقیقا 180درجه تغییر کرده است. او در کمپین‌های انتخابات ریاست‌جمهوری با لحن خیلی تندی از یلن انتقاد کرد. اما ما هنوز در مورد نامزدهای دیگر برای سمت ریاست فدرال رزرو هیچ اطلاعی نداریم و برای نظر دادن و پیش‌بینی هنوز خیلی زود است.»

  اتهام‌ها و تهدیدها

بیشتر انتقادهای ترامپ از یلن به زمانی مربوط می‌شود که فدرال رزرو هنوز افزایش تدریجی نرخ بهره را آغاز نکرده بود. ترامپ ماه اکتبر سال 2015 به بلومبرگ گفت که یلن «فردی کاملا سیاسی» است و برای کمک به باراک اوباما رییس‌جمهوری وقت، نرخ بهره را پایین نگه می‌دارد. در گفت‌وگو با «دِ هیل» هم فدرال رزرو را مسوول حباب موجود در بازار سهام و آسیب به بازنشستگان معرفی کرد و گفت: «آنها همه عمر خود را برای پس‌انداز مبالغی پول کار کرده‌اند و حالا اتفاقی که می‌افتد این است که آنها مجبور به سرمایه‌گذاری در بازار سهامی متورم هستند و زمانی می‌رسد که سرمایه خود را از دست می‌دهند.»

ساکن کنونی کاخ سفید ماه آوریل گذشته گفت که یلن «کار مفیدی» انجام داده است؛ «اما احتمالا فرد دیگری را جایگزین او خواهم کرد.» در ماه مه گفت که با نرخ بهره پایین موافق است و دشمنی خاصی با یلن ندارد، اما همچنان احتمال اینکه جایگزینی برای وی انتخاب کند، زیاد است به این دلیل که یلن همکاری با یک جمهوری‌خواه را نمی‌خواهد. این درحالی است که باراک اوباما، بیل کلینتون و رونالد ریگان هر سه رییس فدرال رزرو را که توسط پیشینیان‌شان از حزب مخالف منصوب شده بود، مجددا منصوب کردند.

ماه سپتامبر اما زمان تیره و تار شدن روابط ترامپ و یلن بود؛ حمایت ترامپ از نرخ بهره پایین کاهش یافت و بار دیگر به مخالف سرسخت یلن تبدیل شد و رییس فدرال رزرو را به پایین نگه داشتن نرخ بهره برای کمک به اوباما و کلینتون متهم کرد. وی در گفت‌وگو با رویترز به این مساله اشاره کرد که تنها واقعیت موجود، مصنوعی بودن بازار سهام است و به سی‌ان‌بی‌سی هم گفت که یلن فردی سیاسی است و کاری را انجام می‌دهد که اوباما از او می‌خواهد. ترامپ حتی گفت که یلن باید از کاری که خودش و فدرال رزرو با کشور کرده‌اند، خجالت بکشد و فدرال رزرو با یک نهاد مستقل از دولت فاصله زیادی دارد.

اما یلن هم ساکت نماند و در کنفرانسی خبری به انتقادهای ترامپ پاسخ گفت: «ما در جلسات‌مان درمورد سیاست گفت‌وگو نمی‌کنیم و در تصمیم‌گیری‌های‌مان نیز سیاست را مدنظر قرار نمی‌دهیم.» اما ترامپ از موضع خود عقب‌نشینی نکرد و در یکی از مناظرات انتخاباتی با هیلاری کلینتون، رقیب دموکرات خود که پیش‌تر در دولت اوباما در سمت وزیر امور خارجه فعالیت کرده بود، گفت: «فدرال رزرو کار خودش را انجام نمی‌دهد و حتی از کلینتون که وزیر خارجه بود هم سیاسی‌تر است. شرایط بازار سهام به‌شدت ناخوشایند و حباب بازار سهام خطرناک است.»

 تغییر رویکرد ترامپ؟!

با وجود بیشتر گمانه‌زنی‌ها درمورد احتمال جایگزینی یلن در دولت جدید، دلایلی وجود دارد که نشان می‌دهد رییس بانک مرکزی امریکا شانس زیادی برای حفظ موقعیت شغلی خود دارد. اگر ترامپ سه جای خالی در هیات روسای فدرال رزرو را با افرادی پر کند که یلن قابلیت کار کردن با آنها را داشته باشد، آنگاه مقاومت دولت در مقابل انتصاب مجدد وی به‌شدت دشوار خواهد بود. یکی دیگر از شرایطی که به حل اختلاف‌ها میان کاخ سفید و بانک مرکزی امریکا منجر می‌شود، «قابلیت تطبیق فدرال رزرو» است و می‌توان گفت که یلن دوستانه‌ترین روابط با بازار را دارد و می‌تواند از عهده چنین کاری برآید.

ژوزف گاگنون، یکی از کارکنان پیشین فدرال رزرو که اکنون در موسسه علوم اقتصاد بین‌الملل پترسون فعالیت می‌کند، گفت که اگر قرار باشد انتخاب میان شیوه توافق عمومی یلن و فردی صورت گیرد که قابلیت‌هایش در مدیریت انتظارات بازار و عموم مردم شناخته شده نیست، آنگاه باید گفت که اگر ترامپ عاقل باشد قطعا مجددا یلن را منصوب خواهد کرد.