این در حالیست که با آغاز سال جدید نیز هیچ‌گونه تحرکی را در بازار ساختوساز شاهد نبودیم تا صنایع وابسته بتوانند امید به سال جدید داشته باشند. صنعت کاشی و سرامیک نیز یکی از صنایع وابسته به صنعت ساختمان است که طی چند سال اخیر در رکود به سر می‌برد، به شکلی که گرد و خاک روی تولیدات داخلی این صنف در انبارها نشسته و تولیدکنندگان نیز امیدی برای به فروش رسیدن آنها ندارند. در این بین کارخانه‌ها نیز با کمترین ظرفیت ممکن به تولید ادامه می‌دهند، چراکه همان تولیدات قبلی هنوز به فروش نرسیده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از کسب و کار ، در این باره، اما حسام عقبایی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک در ارتباط با پیش‌بینی وضعیت بازار مسکن و ساختوساز در نیمه دوم سال ۹۶ اظهار کرده است که احتمال می‌رود از اواسط شهریور ماه به بعد بازار مسکن با رشد بیشتری در حجم و ارزش معاملات روبه‌رو شود و این روند تا پایان سال ادامه یابد و حداکثر رشد در قیمت مسکن در نیمه دوم سال جاری مطابق با نرخ تورم در کشور خواهد بود.
وی با اشاره به راهکاری برای ایجاد رونق در بازار مسکن و خارج شدن از رکود این صنعت، افزود: از جمله راهکارهای موثر برای رونق بازار مسکن ابتدا اصلاح سیاست‌های پولی و مالی است که کمیسیون اقتصادی باید این امر را در اولویت اقدامات خود قرار دهد و به‌جای اینکه بانک‌ها سیاست‌های پولی را در پیش بگیرند، به دنبال بنگاه‌داری هستند که این امر به خودی خود موجبات رکود در بازار مسکن را تشدید خواهد کرد و از دولت می‌خواهیم تا در این راستا قدم‌های موثری برای اصلاح سیاست‌های پولی و مالی در اقتصاد و در جهت بهبود بازار مسکن بردارد زیرا در غیر این صورت بازگشت رونق به حوزه مسکن دور از انتظار خواهد بود. حال باید منتظر ماند و دید آیا دولت دوازدهم برنامه‌ای برای رونق در صنعت ساختوساز و در پی آن از رکود خارج شدن حدود هزار و ۳۰۰ شغل و میلیون‌ها شغل وابسته به آن دارد یا روند فعلی و رکود حاکم بر این صنعت در سال جاری نیز ادامه خواهد یافت.
عوامل داخلی و خارجی موجب ایجاد مشکلات بسیار شد
در این باره، اما محمدرضا قمی، رئیس اتاق بازرگانی استان یزد با بیان اینکه ۵۰ درصد تولید کاشی و سرامیک کشور به استان یزد اختصاص دارد، می‌گوید: حدود ۶۰ واحد صنعتی در استان یزد به تولید کاشی مشغول هستند. طی سال‌های گذشته صادرات کاشی‌های یزدی به افغانستان، عراق و پاکستان بسیار رونق داشت که امروزه به دلیل حضور داعش این صادرات کاهش یافته است. در این راستا صادرات به پاکستان به دلیل افزایش تعرفه واردات از سوی این کشور دیگر مقرون به صرفه نیست.
وی اضافه می‌کند: واردات اجناس بیگانه مشکل اصلی صنعت کاشی در بازار نیست، بلکه کاهش تقاضا در بازارهای هدف صادراتی فروش این محصول را دچار مشکل کرده است. هم عوامل داخلی و هم عوامل خارجی موجب شد که این صنعت در بازار دچار مشکل شود. همچنین باید توجه داشت که حجم تولید محصولات در صنعت کاشی و سرامیک داخلی بسیار بالاست که باید برای جلوگیری از دپو شدن محصولات در انبار تمهیداتی را برای رونق ساختمان‌سازی اندیشید.
رئیس اتاق بازرگانی یزد راهکار خروج از رکود بازار در حوزه صنعت کاشی را گشایش بازارهای صادراتی دانسته و می‌افزاید: برای رسیدن به این مهم تولیدکنندگان کاشی باید به فکر بازاریابی و تبلیغات باشند، اما اقدام اصلی در این زمینه توسعه زیرساخت‌های صادراتی است. همچنین در صورت ایجاد امنیت در کشور عراق که هدف اصلی صادرات کاشی ایران محسوب می‌شود، تولیدکنندگان می‌توانند حجم بیشتری از محصولات خود را صادر کنند. صنایع کاشی تبریز از سال 1377 شروع به کار کرده و توانسته با نوسازی و به‌روزرسانی تکنولوژی‌های تولید صادراتی به کشورهای آلمان، هلند، اتریش، پاکستان، عراق، ازبکستان و استرالیا داشته باشد.
صنعت کاشی بیشترین رکود را از شرایط بد اقتصادی متحمل شد
در همین راستا صمد حسن‌زاده، مدیرعامل کاشی تبریز نیز با بیان اینکه صنعت کاشی جزو یکی از صنایعی است که بیشترین آسیب را از شرایط بد اقتصادی و رکود داخلی متحمل شده است، می‌گوید: رکود تولید در این صنعت به تعطیلی نیمی از کارخانه‌ها انجامیده است.
وی اضافه می‌کند: چندین کارخانه تولید کاشی بدون کارشناسی و مطالعه تاسیس شده‌اند که مدیران آنها هیچ‌گونه تجربه کاری و تخصصی در این حوزه ندارند. همین مسائل باعث اشباع این صنعت و رکود وضع موجود شده است. درحالی که به دلیل تامین آسوده مواد اولیه اگر در حوزه ساختمان‌سازی تحولات اساسی صورت گیرد و تعامل سیاسی کشور با کشورهای خارجی اصلاح شود، تولید کاشی می‌تواند به عنوان یک کالای صادراتی برای کشور ثروت خوبی فراهم کند.
وی با اشاره به دپوی محصولات بی‌کیفیت در انبارهای فروشندگان، می‌افزاید: این روند جز تخریب و بدفرهنگی در حوزه فروش و توزیع هیچ‌گونه مشکلی را حل نخواهد کرد.
صمدزاده با تاکید بر لزوم همکاری و حمایت دولت از واحدهای تولیدی اضافه می‌کند: با توجه به این موضوع که واحدهای تولید کاشی به نیروی کار بالایی برای فعالیت نیاز دارند و همین مساله می‌تواند تا حدودی مشکل اشتغال کشور را برطرف کند، بنابراین نیاز به حمایت‌های دولت از این صنعت ضروری جلوه می‌کند.
دولت می‌تواند با فراهم کردن شرایطی برای یافتن بازارهای جدید صادراتی و رفع موانع صادرات برای تولیدکنندگان و ارائه تسهیلاتی مثل تامین نقدینگی با بهره‌های بانکی کم، زمینه را برای رقابت با رقبای خارجی در بازارهای بین‌المللی فراهم کند.
تولید در برخی واحدهای صنعتی با ظرفیت نسبی
مصطفی گودرزی، رئیس اتحادیه کاشی‌سازان و کاشی‌فروشان
صنعت کاشی یکی از صنایع بسیار مرتبط با صنعت ساختمان‌سازی است و با توجه به اینکه این سال‌ها شاهد رکود در بخش ساختمان بوده‌ایم صنف کاشی‌سازان و کاشی‌فروشان نیز با رکود مواجه شده و باید اشاره شود که آینده این صنعت در ابهام قرار گرفته است. در حال حاضر آمار و ظرفیت تولید در کارخانه‌ها پایین آمده و به‌طور کلی آمار دقیقی از ظرفیت تولید کارخانه‌های کاشی‌ساز در دسترس نیست. البته برخی از این واحدهای صنعتی با ظرفیت نسبی به کار و تولید مشغول هستند.
همچنین به این علت که شرایط ساختوساز کشور در رکود است و روزنه‌ای هم برای رونق در آینده وجود ندارد و پیش‌بینی‌ها حاکی از ادامه رکود ساختوساز است، بنابراین این صنعت هم از این امر بی‌بهره نخواهد ماند. انتظار این صنعت از دولت دوازدهم فعال‌سازی بخش ساختمانی کشور بوده و امیدواریم این امر در اولویت‌های نخست این دولت قرار گیرد. با فعال شدن صنعت ساختمان بسیاری از صنایع وابسته هم از رکود خارج شده و می‌توانند با ظرفیت بالایی به فعالیت خود ادامه دهند.
این در حالیست که باید اشاره شود در سال گذشته وضعیت نامناسبی بر بازار حاکم بود. با توجه به وضعیت اقتصادی در سال گذشته صنعت کاشی و سرامیک نیز عملکرد رضایت‌بخشی نداشت، چراکه رکود بسیار سنگین بود و تولیدکنندگان با مشکلات زیادی مواجه شدند.
این بدان معناست که همان کالاهایی هم که از قبل تولید شده بود نیز با کمبود مشتری مواجه بود و کسی خریدی نمی‌کرد و از طرفی صادرات نیز رونقی نداشت. بنابراین کالاهای تولیدشده در سال گذشته نیز روی دست فروشنده باقی ماند. تعدادی از کارخانه‌های صنف کاشی به دلیل نبودن نقدینگی و رکود زیاد با وضعیت بسیار نامناسبی روبه‌رو شدند، به‌طوری که در نهایت حتی برخی از آنها تا مرز ورشکستگی و تعطیلی پیش رفتند. حتی در برخی کارخانه‌ها کارگران دست به اعتصاب زدند، اما واقعیت این است که نه کارفرما مقصر بود و نه کارگر، اما از آن جهت که انبارها پر بود از کالاهای انباشته‌شده ازاین‌رو مشکلات روز به روز بیشتر می‌شد. در حال حاضر موجودی انبارها آنچنان زیاد است که اگر چنانچه همین الان نیز تولید را متوقف کنیم تا یک سال آینده کاشی به اندازه کافی داریم.
اشباع بازار داخلی و کاهش نقدینگی این صنعت را تهدید می‌کند
محمد متوسلی، کارشناس صنعت
امروز و در شرایط فعلی صنعت کاشی وسرامیک با مشکلات عدیده ای روبه رو شده است. تا قبل از رکود مشکلات ناشی از تحریم‌ها صنایع را تهدید می کرد و در حال حاضر با کاهش مشکلات مرتبط با تحریم‌ها ما شاهد رکود بازار به دلیل شرایط بد اقتصادی هستیم. صنعت کاشی و سرامیک وابسته‌ترین صنعت به صنعت ساخت و‌سازاست و مادامی که ساخت و‌سازرونق نگیرد باید همین وضعیت را شاهد باشیم. از طرفی دیگر باید اشاره شود که اشباع بازار داخلی و رسوب کاشی در انبارها و کاهش نقدینگی و همچنین پایین بودن قیمت‌های صادراتی ومقدار پایین صادرات نیز این صنعت را تهدید می‌کند. بنابراین یکی دیگر از دلایل بی‌رونقی بازار فروش این محصولات ورود محصولات مشابه اما بی‌کیفیت و با قیمت ارزان تر است.
برای حل مشکلات این صنعت و رونق بازار ساخت و ساز، باید اقدامات جدی‌تری از سوی شرکت‌ها صورت گیرد. شرکت‌ها باید مدیریت بیشتری بر هزینه‌های تولید خود داشته باشند و با ایجاد تنوع در محصولات و استفاده از گشایش‌های صورت‌گرفته در اقتصاد کشور سعی در پیدا کردن مقاصد صادراتی جدید کنند. همچنین برای پیشگیری از مشکلات در این صنعت باید استفاده از تکنولوژی روز و دانش فنی مناسب برای افزایش بهره‌وری در تولید اقدام به عمل آید و فرهنگسازی در مصرف کاشی و سرامیک مانند استفاده آن در نمای ساختمان و غیره و انتخاب نوع محصول و تکنولوژی تولید با گرایش بازارهای صادراتی هدف مدنظر قرار گیرد.
