زیبایی از ذات زیستی و اجتماعی انسان سرچشمه میگیرد. بیشک زیباییخواهی و زیباییدوستی بخشی از سرشت آدمی به شمار میرود.
از دیدگاه بصری؛ طراحی شهری، در درجهی اول طراحی فضاها محسوب میشود. تجربهی زیباشناختی در معماری به طور عمده بر روابط انتزاعی شکلها، تعریف فضا و عناصری که آنها را خوشایند و لذتبخش میسازد مثل ضربآهنگ (ریتم)، رنگ و سایهروشن استوار است.
احساس زیبا شناختی در عرصهی طراحی و سیمای شـهر نیز به همینگـونه است، ولی بیشتر روی فضـا تأکـید میورزد. در زیباییشناسـی محیط شهری یا سیمای شهر، روحیه و خصلت فرد، دریافتکننده است.
شهروندان هر روز در فضاهای عمومی شهر در حرکتند. ممکن است که آشنایی آنها با محیط پیرامونشان بسیار عمیق باشد و ممکن است نسبت به آن علاقهمند و یا بیعلاقه باشند.
شهروندی که آگاهی عمیقی از محیط خود دارد، ممکن است از برخی جلوههای خاص آن لذت ببرد. همچنین ممکن است برای رفت و آمد خود راهی را که لذتبخش است برگزیند.
یک شهروند ناآشناتر، ممکن است به همین شکل عمل کند اما دلیل آن را نمیداند و نمیتواند علل عادتهای خود را توضیح بدهد. افرادی هستند که خیلی کم به علل زیباشناختی، علاقه و یا بیعلاقگی خود به محیط آگاهی دارند.
بعید است که کسی حواس سالم و فعال داشته باشد، ولی نسبت به یک محیط شهری کاملاً بیتفاوت باقی بماند.
نقش گیاهان در فضای معماری
یکی از فضاهایی که به شما امکان زیادی برای کاشت گلها و گیاهان میدهد پشت بام خانه است. ارتباط با گلها و استشمام هوایی مطبوعتر از هوای پر از دود و آلودگی شهر را از همین حالا شروع کنید.
وجود گلها و گیاهان در نزدیکیتان علاوه بر زیبایی بصری، فواید دیگری نیز دارد؛
l کاهش استرس
l ایجاد احساس راحتی و گرمی
l پایین آوردن و متعادل کردن فشار خون و تنظیم ضربان قلب
l پاک کردن هوای اطرافتان
l کمک برای بالا بردن تمرکز (به همین دلیل توصیه میشود در محیطهای آموزشی و اداری بیشتر از گیاهان استفاده کنید)
l ایجاد نشاط و شادمانی
بررسـیها نـشان داده است که وجود گل و گیاه در اطراف انـسان موجب کاهش علائمی چون؛ سردرد، استرس، خواب آلودگی و سرماخوردگی میشود.
گیاهان شادی میآورند
وجود گلها و گیاهان موجب شادی و آرامش و کاهش استرس در افراد میشود.
گیاهان موجب میشوند افراد، احساس آرامش بیشتری کنند و مثبتاندیشتر شوند.
گیاهان موجب افزایش کارایی میشوند
در محیطهای کاری که از گیاه استفاده شده است، سلامت جسم و روان کارکنان ارتقا پیدا میکند. طبق مطالعهای که نتایج آن در مجلهی هنر و توانبخشی آمریکا به چاپ رسیدهاست؛ خلاقیت و کارآیی کارمندان شرکتها و موسساتی که در دفاتر کاریشان گیاه قرار میدهند، بیشتر است. البته نوع چیدمان بسیار مهم و تاثیرگذار است و حتماً باید زیر نظر متخصص صورت پذیرد.
اهمیت فضای سبز و تأثیر آن بر روان انسان
فطرت انسانها گرایش ذاتی به طبیعت دارد. نیاز انسانها از ابتدای خلقت به گیاه و طبیعت، نیاز زیستی و حیاتی بوده است. این یک نیاز فیزیولوژیکی است. از این جهت که شامل یک نیروی فیزیکی - شیمیایی در مغز است که تمامی تواناییهای عقلی و ادراکی فرد را سازماندهی و هدایت میکند. نیازها میتوانند از لحاظ اضطراری بودن یا نبودن با هم متفاوت باشند. اگر نیازهای اولیهی انسان ارضا نشوند ممکن است که نیاز به پرخاشگری قویترین نیاز باشد.
فضای سبز در خانه یا بر روی پشت بام، محیطی سرشار از رنگهای متنوع را پدید میآوردکه رنگ سبز بر آنها حاکمیت دارد. رنگ سبز از نظر روانشناسی اصولاً رنگ آرامبخشی است و میتواند فضای مربوط را از نظر روحی و روانی برای انبوه مردمی که در مراکز انسانی تجمع کردهاند قابل تحملتر و دلپذیرتر نماید.
در زمینهی اثرات روانی درختان و فضای سبز، تحقیقات نشان میدهد که فضای سبز، دورهی بستری بیماران را نیز کوتاه و دورهی نقاهت آنها را تا هشت درصد کاهش میدهد.
قرارگیری در محیط غنی و پیچیدهی طبیعت، مغز و تفکر را نیز غنی و پیچیده میکند، هوش را بالا میبرد و محرومیت از محیط طبیعت، تناسب ذهن و رفتار پرخاشگرانه را تشویق میکند. طبیعت در کنار الهامبخش بودن، هیجان، کنجکـاوی، احسـاس ترس و رقابت را در کودکان بیـدار میکند و به رشد شخصیت و بلوغ عاطفی او نیز بسیار کمک میکند.
پس تا زمان را بیش از این از دست ندادهاید برای فضاهای مرده و متروک ساختمانتان فکری بکنید.
زیرا که همه میدانیم؛ ریههای لذت، پُر اکسیژن مرگ است!
به امیـد شهـری سبـز...