افزایش قیمت های سال های گذشته و کاهش قدرت خرید مردم، بازار مسکن را هم با رکود مواجه کرد به طوری که رشد 10 تا 15 میلیون تومانی وام مسکن در دی ماه سال گذشته هم درد این بازار را علاج نکرد. سیاست تامین مسکن به عنوان یکی از نیازهای اصلی جامعه در هر دولتی متفاوت بوده و هر دولت به شیوه خود برای بالا بردن و حفظ قدرت خرید مردم راهکارهای مختلفی ارائه داده است. این راهکارها هرچند در کوتاه مدت به عنوان یک مسکن عمل کرده اند اما علاجی دائمی برای این درد نبوده اند.
در یک سال گذشته نیز طرح های مختلفی از سوی دولت برای خارج شدن بازار مسکن از رکود ارائه شده اما همگی به نوعی به در بسته خورده اند. یکی از سیاست هایی که متولیان تامین مسکن در وزارت راه و شهرسازی در این مدت همواره به آن تاکید دارند، طرح افزایش وام مسکن به 80 میلیون تومان همراه با راه اندازی صندوق های پس انداز مسکن است.این طرح که سال گذشته از سوی وزرات راه و شهرسازی اعلام شد با وجود برگزاری جلسات کارشناسی مختلف و خوشبینی کارشناسان به این وام برای تحرک در بازار، هنوز مورد موافقت بانک مرکزی قرار نگرفته است.
مسئولان بانک مرکزی، برهم خوردن تعادل در منابع و مصارف بانک یا بانک های عامل، احتمال افزایش تورم و قیمت مسکن، توان بازپرداخت اقساط از سوی وام گیرندگان را از جمله مهم ترین دلایل نگرانی و عدم موافقت با پرداخت این وام اعلام می کنند.درمقابل متولیان تامین مسکن در وزارت راه و شهرسازی هم با اعلام برخی راهکارها، سعی در کاهش نگرانی بانک مرکزی و تسریع در موافقت و پرداخت این وام دارند.مسئولان وزارت راه و شهرسازی، ایجاد صندوق های پس انداز و سپرده گیری از مردم، تامین بخشی از منابع صندوق از سوی دولت و پرداخت سود به سپرده ها، شناور بودن سقف تسهیلات متناسب با میانگین قیمت مسکن در شهرهای مختلف را از جمله راهکارها و شرایط پرداخت وام 80 میلیونی مسکن اعلام می کنند. در این بین اما، بسیاری از کارشناسان این حوزه، افزایش سقف وام مسکن را برای تحرک بخشی به این بازار مناسب می دانند.
آنان می گویند: افزایش وام مسکن هرچند تا حدودی می تواند بر قیمت ها تاثیرگذار باشد اما با توجه به رکود حاکم بر بازار و کاهش قدرت خرید، عدم تغییر در وام مسکن، نه تنها ساخت و سازها را با کاهش مواجه می کند بلکه در درازمدت با کمبود مسکن، قیمت ها هم بشدت افزایش می یابد.رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران در این رابطه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، گفت: با توجه به پایین بودن قدرت خرید مردم و رشد قیمت مسکن در دهه های گذشته اقشار ضعیف و متوسط جامعه در تامین مالی مسکن خود مشکل دارند بنابراین افزایش وام مسکن می تواند راهی برای خانه دار شدن این افراد باشد.
حسام عقبایی با اشاره به اینکه در کشورهای دیگر متناسب با قدرت بازپرداخت مردم، حدود 80 درصد از قیمت مسکن را بانک ها و موسسات مالی و اعتباری می پردازند، اظهار داشت: وام های 15 میلیونی سال های قبل، حدود 38 درصد از قیمت یک آپارتمان را در تهران تامین می کرد اما الان وام 50 تا 60 میلیونی به طور متوسط حدود 12 درصد از قیمت یک واحد را تامین می کند و برخلاف دیگر کشورها، 82 درصد از قیمت مسکن را باید خریدار بپردازد.وی با بیان اینکه پرداخت تسهیلات بانکی و داشتن طرح های مسکن از سوی وزارت راه و شهرسازی یک نیاز ضروری است، ادامه داد: با توجه به وضعیت رکود در بازار نیاز است که تسهیلات بانکی بیشتر شود و با تامین مالی از سوی دولت نسبت به خانه دار شدن مردم اقدام شود.این کارشناس حوزه مسکن تصریح کرد: واقعیت این است که اگر دولت بتواند بیش از80 درصد از منابع مسکن را تامین کند علاوه بر اینکه بازار را تحرک می کند، قدرت خرید مردم را هم افزایش می دهد.
عقبایی با بیان اینکه افزایش تسهیلات خود یک محرک اقتصادی است، خاطرنشان کرد: ممکن است برخی مساله تورم را با افزایش وام مسکن اعلام کنند اما اگر این تسهیلات بدون رانت و تبعیض داده شود، تورمی هم به وجود نمی آورد.رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران تاکید کرد: افزایش وام تسهیلات مسکن هم موجب خدمات رسانی به مردم می شود، هم قدرت خرید را افزایش می دهند و هم در رونق اقتصادی موثر بوده و بازار مسکن را از رکود خارج می کند.
رئیس انجمن انبوه سازان استان تهران نیز با بیان اینکه این طرح هنوز عملیاتی نشده است، گفت: افزایش وام مسکن چون مستقیم برای خرید پرداخت می شود، برای رونق بازار بسیار مناسب است.حسن محتشم اظهار داشت: این افزایش هرچند می تواند تا حدودی در ایجاد تورم نقش داشته باشد اما در بخش تولید و عرضه مسکن رونق ایجاد می کند و تاثیر مثبتی نیز بر این بخش خواهد داشت.
وی تصریح کرد: تامین این وام و پرداخت آن به نیازمندان واقعی، قدرت خرید آنها را افزایش می دهد، ضمن اینکه اگر این وام به تولید و انبوه ساز پرداخت تا ساخت و ساز انجام می شد و در نهایت به دست خریدار می رسید، بهتر هم بود اما در کل افزایش وام مسکن برای تحرک بخشی و بالا رفتن قدرت خرید طبقه متوسط مناسب و ضروری است.عضو هیات مدیره اتحادیه مسکن نیز گفت: افزایش وام مسکن به 80 میلیون تومان بازار را تحریک می کند و امیدواریم که از رکود خارج شویم. مصطفی قلی خسروی گفت: هرچند این وام می تواند بر بازار تاثیر مثبت داشته باشد اما این وام در شهرهای بزرگ که قیمت ها هم بالاست تاثیر چندانی نخواهد گذاشت.
وی تصریح کرد: بهتر است مسئولان، این وام را به صورت درصدی از قیمت مسکن ارائه دهند. به این صورت که بعد از قیمت گذاری کارشناسی ملک، 70 تا 80 درصد قیمت آن را به صورت درصدی به خریدار وام بدهند.این فعال حوزه مسکن خاطرنشان کرد: با افزایش سقف تسهیلات مسکن، عرضه و تقاضا هم بالا می رود و این امر ممکن است مقداری تورم ایجاد کند اما همراه با جهش قیمتی نخواهد بود.
