به نام آبخیزداری، به کام کوه خواران و آب خواران؛

برای کاشت ویلا، به آبخیزداری نیاز داریم

  • یکشنبه 25 فروردین 1398 ساعت 15:15

اخبار => اخبار اقتصادی مسکن

«چرا فلان جا آبخیزداری نکرده بودند که سیل نیاید؟» این سؤالی است که ممکن است آن را از زبان خیلی‌ها شنیده باشیم، خصوصاً این روزها که سیل ویرانگر نقاطی از کشور را درگیر کرده و دیگر چه کسی است که نداند چه‌ها بر سر مردم گلستان، لرستان و خوزستان نیاورده است.
 برای کاشت ویلا، به آبخیزداری نیاز داریم

به گزارش آگاهان ایده نیوز، ایران نوشت: حتماً شما هم با کسانی برخورد کرده‌اید که بعضی اصطلاحات مربوط به آب، مثل آبخیزداری و آبخوانداری مدام ورد زبان‌شان است و حالا اگر ازشان سؤال کنیم که واقعاً چقدر درباره‌اش می‌دانند، ممکن است مِن و منی کنند و بگویند همان کاری که باید می‌کردند تا سیل نیاید.

برای خود من که در رشته آبخیزداری تحصیل کرده‌ام، بارها پیش آمده که برای دیگران به زبان ساده توضیح بدهم آبخیزداری به چه مجموعه عملیاتی گفته می‌شود و لزومش چیست. بگذارید یک بار دیگر باهم مرور کنیم؛ آبخیزداری درواقع مطالعه و بررسی یک حوضه آبخیز است که به اجرای طرح‌ها و برنامه‌هایی منتهی می‌شود که هدف آن حفظ پایداری منابع حوضه آبخیز و توزیع پایدار است که در نهایت به حفظ جوامع گیاهی و جانوری منجر می‌شود. آنچه از این تعریف برمی‌آید، در چند کلمه خلاصه می‌شود: «حفظ آب و خاک» و در اهمیت آن می‌شود به جمله‌ای اشاره کرد که آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در زمان ریاست جمهوری خود عنوان کرد: «آبخیزداری علم ممکلت‌داری است.»

هوشنگ جزی، مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری  معتقد است در سیل اخیر در سطح حوضه‌های آبخیزی که اقدامات آبخیزداری در آن انجام شده، کنترل سیلاب محسوس است. به گفته او، انجام اقدامات آبخیزداری و آبخوان‌داری و حفظ و افزایش پوشش گیاهی در سطح حوضه‌های آبخیز بالادست به کنترل و کاهش سرعت سیلاب کمک می‌کند. اما گاهی همین آبخیزداری ابزاری می‌شود برای آنکه طبیعت را به حبس خود درآوریم. در واقع سوء‌استفاده از امری مهم، به نتیجه‌ای نامطلوب ختم می‌شود که فقط می‌تواند برای عده‌ای سودآور باشد و جمع زیادی را متضرر کند.

حشمت‌الله انتخابی، نویسنده و فعال محیط زیست در این باره این طور می‌گوید: «متأسفانه از عنوان آبخیزداری در بسیاری از سرشاخه‌ها بخصوص سرشاخه زاینده رود سوء استفاده می‌شود. هدف عمده در آبخیزداری، حفظ خاک، پوشش گیاهی و حفظ مرتع است و ما هیچ چیزی به اسم بند و سد ساختن در آبخیزداری نداریم. چیزی که به اسم ساختن بند در آبخیزداری داریم، ساختن گابیون است که یک متر ارتفاع دارد.»

بگذارید همین جا یک توضیح کوتاه درباره گابیون بدهم. حتماً شما هم قلوه سنگ‌هایی را که داخل یک تورفلزی پیچیده شده و بنا بر نیاز در بخش‌هایی از دیواره یا بستر رودخانه‌ها گذاشته شده، دیده‌اید؟ نام آنها گابیون است. گابیون در شیب دره‌ها کمک می‌کند سرعت آب گرفته شود، مقداری از آن وارد زمین شود و در نهایت اینکه خاک فرسایش پیدا نکند. اما حالا فکر کنید به جای آن بندی 10 متری جلوی سرشاخه‌های یک رود بکشیم؛ چه اتفاقی می‌افتد؟ به این وضعیت می‌گویند حبس کردن آب.

انتخابی ادامه می‌دهد: «گابیون‌بندی در آبخیزداری برای این است که سرعت آب کاهش پیدا کند و خاک شسته نشود. اما حالا به اسم آبخیزداری آمده‌اند سدهایی زده‌اند که طولش 100 متر است و ارتفاعش به 5 تا 10 متر می‌رسد از جمله سد نصیرآباد که یکی از سرشاخه‌های مهم زاینده رود است. در همان منطقه و در مسیر «آب زری» هم 3 تا سد زده‌اند که ارتفاع‌شان بیشتر از 10 متر است.

سرشاخه «جوب آسیاب» زاینده‌رود هم تعداد زیادی از همین بندها دارد طوری که عملاً هیچ آبی از آن وارد رودخانه نمی‌شود. در چهارمحال و بختیاری و اصفهان نمونه‌های زیادی از این سدها وجود دارد که اجازه حرکت به زاینده رود نمی‌دهد. مردم تصور می‌کنند زاینده رود از کوهرنگ سرچشمه می‌گیرد اما هزاران چشمه تبدیل می‌شود به صدها آبراهه و این آبراهه‌ها تبدیل می‌شود به ده‌ها رودخانه که بعضی‌هایشان دائمی هستند و همه آنها درنهایت می‌شوند منابع تأمین آب زاینده‌رود.

الان مقدار زیادی بارش‌های میان حوضه‌ای داریم. در عین حال این همه روان آب‌ وارد مراتع شخم زده می‌شود. مراتعی که تبدیل به باغداری شده و عملاً آب را حبس می‌کنند؛ آبی که قبلاً تبدیل به روان آب می‌شده و می‌آمده پشت سد زاینده رود و در سال آب ذخیره سد را تأمین می‌کرده. به همین دلیل وقتی فصل کشاورزی نیست، رودخانه «پلاس جان» راه می‌افتد و در فصل کشاورزی خشک می‌شود. همین مدت 25 درصد ظرفیت پشت سد زاینده‌رود آب داشتیم. بخش دیگری که باید پشت سد باشد، آبی است که برف است و هنوز آب نشده و بخش دیگری هم مربوط به همین حبس آب در بالادست است و بخش عمده‌اش پایین نمی‌آید. در خوزستان هنوز مراتع به این شکل شخم نخورده و روان آب ایجاد می‌شود و ما می‌بینیم که آنجا آب بیشتری پشت سدها داریم.»

حالا وقتی آب را در مبدأ حبس کردیم، و در میانه کوهستانی زیبا دریاچه‌ ساختیم، چه کم داریم؟ ویلا. انتخابی می‌گوید: «من ده‌ها مورد از این نمونه‌ها را دیده‌ام. مثلاً روی رودخانه آب زری، تعداد زیادی ویلاسازی شده. حدفاصل سد زاینده رود تا سد چم آسمان حدود 120کیلومتر است با چم و خم‌های رودخانه، در این فاصله که رودخانه عبور می‌کند هزاران ویلا ساخته شده است. متأسفانه آمدند اراضی ملی را در ارتفاعات واگذار کردند؛ اولش هم به اسم این بود که می‌خواهند درختکاری شود ولی الان ویلاسازی شده و خیلی از آنها دارند تفکیک و فروخته می‌شوند. در همین فاصله اگر بروید سربزنید، صدها بنگاه معاملات ملکی می‌بینید که قله کوه‌ها را دارند قیمت‌گذاری می‌کنند و می‌فروشند. همان طور که در خیلی مناطق دیگر کشور از جمله شمال تهران در منطقه لویزان و اوشان و فشم  هم می‌بینید. جالب اینکه روی زاینده رود تعداد این ویلاها بیشتر است و آب مصرفی این ویلاها را تأمین می‌کند و پمپاژ آب برای ویلاها از برق کشاورزی تأمین می‌شود که تقریباً رایگان است.

من مخالف آبخیزداری نیستم اما این چیزی که به اسم آبخیزداری دارد انجام می‌شود، آبخیزداری نیست. مثلاً آمده‌اند گون را شخم زده‌اند و تبدیل کرده‌اند به زمین کشاورزی درحالی که خود گون بهترین پوشش برای حفظ خاک است. مشاهده می‌کنیم که بارش‌های شدید یکروزه تبدیل به سیلاب می‌شود، الان هم پیش‌بینی این بارش‌ها را داریم برای جایی مثل خوزستان. جایی که بارش بالای 100 میلیمتر داشته باشیم، دیگر خاکی باقی نمی‌ماند.»

خلیل آقاجانلو، کارشناس آبخیزداری هم در این باره حرف‌هایی دارد: «مبنای کارهایی که در آبخیزداری انجام شده، مطالعاتی است که در گذشته صورت گرفته و تأکید سازمان جنگل‌ها هم این است که تمام کارها دارای سابقه مطالعاتی باشد اما در آبخیزداری اولویت ما این است که پوشش گیاهی را افزایش و توسعه بدهیم ولی بعضی جاها با توجه به اینکه شدت فرسایش خاک و سیلخیزی زیاد است مجبوریم یکسری کارهای سازه‌ای هم انجام دهیم یا جاهایی که دشت‌های بحرانی داریم و بحث تغذیه مصنوعی وجود دارد، اینها هم کارهایی است که آبخیزداری و آبخوانداری انجام می‌دهد اما اولویت اصلی ما این است که باید پوشش گیاهی را حفظ کنیم تا از آن طریق بتوانیم به اهدافی که برای آبخیزداری و آبخوانداری دنبال می‌کنیم، برسیم.

تخلفات هم موردی اتفاق می‌افتد در همه حوضه‌ها. به هرحال کارهای مثبت هم انجام می‌شود اما تخلفات هم هست. ما در آبخیزداری به دنبال ذخیره آب نیستیم. این کار وزارت نیرو است که مجوز ذخیره آب و استفاده از آن را بدهد. ما در راستای کنترل سیلاب و تغذیه آب‌های زیرزمینی آبخیزداری انجام می‌دهیم.» بر اساس اعلام دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، ۱۲۶ میلیون هکتار از اراضی کشور تحت فرسایش آبی قرار دارند که در حال حاضر ۲۶ میلیون هکتار از این اراضی تحت مطالعات آبخیزداری قرار گرفته‌ و در ۱۱ میلیون هکتار از آن عملیات آبخیزداری اجرایی شده و ۱۵ میلیون هکتار باقیمانده نیز در انتظار اجرای عملیات است. این، یعنی تنها برای یک ششم اراضی در معرض فرسایش مطالعات آبخیزداری انجام شده و از آن مساحت هم کمتر از نیمی تحت انجام عملیات اجرایی قرار گرفته است. با این احوال اگر عملیات آبخیزداری حتی در بعضی موارد هم با تخلفات و کاستی‌ها روبه‌رو باشد، می‌تواند ضرر عمده‌ای ایجاد کند، آن هم در شرایطی که بیش از همیشه نیازمند حفظ منابع آب و خاک هستیم.


ارسال نظر

ارسال


قانون جهش تولید مسکن در تقابل خوشبین‌ها و بدبین ها

قانون جهش تولید مسکن در تقابل خوشبین‌ها و بدبین ها

مجلس شورای اسلامی قانون جهش تولید مسکن را که مطابق شعارهای انتخاباتی ابراهیم رئیسی بود تصویب کرد تا بعد از مدت‌ها یک نهضت بزرگ مسکن‌سازی در کشور شکل بگیرد با این حال کارشناسان اقتصادی درباره این طرح نظرات مختلفی دارند

 از کاهش نرخ تورم تا کاهش نرخ در بازار بین بانکی

از کاهش نرخ تورم تا کاهش نرخ در بازار بین بانکی

ارائه منظم روند ماهانه تحولات اقتصادی و اقدامات سیاستی بانک مرکزی

 آورده متقاضیان نهضت ملی مسکن افزایش یافت

آورده متقاضیان نهضت ملی مسکن افزایش یافت

در حالی طبق اعلام وزارت راه و شهرسازی قرار بود آورده متقاضیان نهضت ملی مسکن حدود ۲۰۰ میلیون تومان باشد که این مبلغ به ۳۲۰ میلیون تومان افزایش یافته است.

هزینه وام مسکن گرانتر شد | برای دریافت وام ۴۸۰ میلیونی زوجین چقدر باید خرج کنیم؟

هزینه وام مسکن گرانتر شد | برای دریافت وام ۴۸۰ میلیونی زوجین چقدر باید خرج کنیم؟

هزینه اوراق تسهیلات مسکن نسبت به هفته قبل اندکی رشد داشته و بر این اساس متاهل های ساکن پایتخت برای تهیه این اوراق باید بیش از ۱۳۴ میلیون تومان پرداخت کنند.

تعیین تکلیف 2 هزار متر اراضی استان تهران

تعیین تکلیف 2 هزار متر اراضی استان تهران

استاندار تهران گفت: بلندمرتبه‌سازی بدون در نظر گرفتن پیوست‌های فرهنگی، اجتماعی و زیرساخت‌های لازم در درازمدت آسیب‌زا می‌باشد.

خانه های سنتی ایرانی

خانه های سنتی ایرانی

با نگاهی به معماری سنتی ایرانی، نقش و جایگاه ویژه خانه به عنوان یک المان مهم در معماری آشکار می شود. این عناصر که دارای روش ها و تکنیک های مختلف ساخت و اجرا می باشند دارای ویژگی های متفاوتی بر اساس اقلیم و فرهنگ هر منطقه هستند.

ویژگی مهم معماری سنتی ایرانی

ویژگی مهم معماری سنتی ایرانی

کاشی کاری های زینتی و شاهکارهای مهندسی هوشمندانه، حاکی از قدرت معماری ایرانی طی قرون متمادی اند. با داشتن بیست میراث جهانی یونسکو در ایران هیچ گاه با کمبود مکان های دیدنی مواجه نمی شوید.

سنگ آنتیک چیست و چه کاربردهایی دارد؟

سنگ آنتیک چیست و چه کاربردهایی دارد؟

سنگ آنتیک سنگی است که از کنار هم قرار گرفتن قطعه سنگ های کوچک شکسته در کنار هم به وجود می آید. معمولا این سنگ از سنگ های طبیعی تراورتن و مالون تشکیل می شود و بدون رنگ به صورت طبیعی مورد استفاده قرار می گیرند.

مصوبه کمک هزینه مسکن کارگران ابلاغ شد

مصوبه کمک هزینه مسکن کارگران ابلاغ شد

معاون اول رئیس جمهور مصوبه مربوط به تعیین کمک هزینه مسکن کارگران مشمول قانون کار در سال ۱۴۰۱ را ابلاغ کرد.

هزینه ساخت برج مسکونی چقدر است؟

هزینه ساخت برج مسکونی چقدر است؟

هزینه ساخت هرگونه ساختمان مسکونی اعم از آپارتمان، برج، ویلا و غیره در چند سال گذشته بین 15 تا 30 درصد افزایش داشته است .

اصل ۳۱ قانون اساسی؛ حق مسکن از رویا تا واقعیت

اصل ۳۱ قانون اساسی؛ حق مسکن از رویا تا واقعیت

"داشتن مسکن متناسب با نیاز، حق هر فرد و خانواده ایرانی است. دولت موظف است با رعایت اولویت برای آنها که نیازمندترند به خصوص روستانشینان و کارگران زمینه اجرای این اصل را فراهم کند."

کدام صاحبخانه‌ها تنبیه مالیاتی می‌شوند؟/ دور زدن مصوبه افزایش ۲۵ درصدی اجاره‌بها

کدام صاحبخانه‌ها تنبیه مالیاتی می‌شوند؟/ دور زدن مصوبه افزایش ۲۵ درصدی اجاره‌بها

بررسی آگهی های خرید و فروش و رهن و اجاره مسکن در سایت‌ها حاکی از آن است که میانگین قیمت رهن کامل واحدهای نوساز در پایتخت ۵۳۹ میلیون تومان است.

بازارهای جهانی با بازگشت نفت ایران به تعادل می‌رسد

بازارهای جهانی با بازگشت نفت ایران به تعادل می‌رسد

اوجی گفت: وضع بازار جهانی نفت به گونه‌ای است که بازگشت نفت ایران به بازار می‌تواند به‌طور قابل توجهی پاسخگوی نیاز مشتریان و عامل ایجاد تعادل و آرامش در بازار‌های جهانی باشد.

تورم  ارزش دلار چه بر سر اقتصاد دنیا می آورد؟

تورم ارزش دلار چه بر سر اقتصاد دنیا می آورد؟

افزایش ارزش دلار در یک سال اخیر یکی از مهمترین خبرهای اقتصادی این روزها است.

بنچاق چیست و چه تفاوتی با سند دارد؟

بنچاق چیست و چه تفاوتی با سند دارد؟

زمان‌های قدیم‌تر بنچاق مورد استفاده قرار می‌گرفته است و کاملا منطقی است که افراد مدرن اطلاع کمتری از این نوع سند داشته باشند. در کشورمان ایران، اسنادی مالکیت مانند مبایعه‌نامه، بنچاق و قولنامه در طول تاریخ استفاده‌های مختلفی داشته است.

زمین ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار واحد نهضت ملی مسکن تامین شد

زمین ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار واحد نهضت ملی مسکن تامین شد

طرح نهضت ملی مسکن یکی از طرح‌های کلان دولت سیزدهم در بخش مسکن است که سیاستگذاری برای اجرای ۴ میلیون واحد مسکونی در طی چهار سال را در برنامه قرار داده است.

بازسازی ساختمان و دکوراسیون خانه

بازسازی ساختمان و دکوراسیون خانه

ساختمان همانند یک نوزاد همواره احتیاج به مراقبت و تعمیرات دارد. رفته رفته با فرسوده شدن مصالح بکار رفته در بنا مشکلات گوناگونی از قبیل ترک، شکستگی، تخریب، آلودگی‌های انسانی، جانوری و محیطی، مشکلات تاسیساتی و غیره بوجود می‌آید.

تیمچه قم بزرگترین سقف ضربی جهان

تیمچه قم بزرگترین سقف ضربی جهان

تیمچه قم به عنوان بزرگترین سقف ضربی جهان و شاهکار هنر و معماری ایرانی است که به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

در بازار مسکن ترکیه چه خبر است؟

در بازار مسکن ترکیه چه خبر است؟

بر اساس داده‌های یک اتاق فکر معتبر قیمت اجاره بها نسبت به سال گذشته در ماه فوریه ۸۴.۲ درصد افزایش یافته است. این افزایش قیمت در استانبول، آنکارا و سومین شهر بزرگ ترکیه یعنی ازمیر از ۱۰۰ درصد فراتر رفت.

برخی مشاوران املاک ماهی هزار کدرهگیری صوری برای وام ودیعه می‌دهند

برخی مشاوران املاک ماهی هزار کدرهگیری صوری برای وام ودیعه می‌دهند

عضو هیئت مدیره اتحادیه مشاوران املاک گفت: برخی دفاتر املاک بدون پروانه، در یک ماه هزار کد رهگیری صوری اجاره مسکن برای دریافت وام ودیعه صادر می کنند.